Wybory samorządowe w Polsce obejmują wybór radnych do rad gmin, miast, powiatów oraz sejmików województw, a także wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast.
Wstęp do wyborów samorządowych
Wybory samorządowe stanowią kamień węgielny demokracji lokalnej, umożliwiając obywatelom bezpośredni wpływ na kształtowanie polityki swojej gminy, miasta czy województwa. Są one barometrem społecznego zaangażowania oraz lokalnych preferencji politycznych, odzwierciedlając zarazem aspiracje mieszkańców wobec własnych wspólnot.
Geneza systemu wyborczego w Polsce
System wyborczy w Polsce, regulujący procedurę wyborów samorządowych, ulegał wielokrotnym transformacjom, odzwierciedlając zmieniające się realia polityczne i społeczne kraju. Jego fundamenty zostały ustanowione w początkach lat 90. XX wieku.
Struktura i funkcjonowanie systemu wyborczego
Wybory samorządowe w Polsce charakteryzują się złożonością, wynikającą z podziału na różne kategorie:
- wybory do rad gmin/miast,
- wybory do rad powiatów,
- wybory do sejmików wojewódzkich
- wybory wójta / burmistrza / prezydenta.
Zatem, podczas jednej wizyty w lokalu wyborczym, możemy oddać aż 4 głosy, na 4 różne szczeble władz lokalnych.
Aktywne uczestnictwo w wyborach
Poprzez aktywny udział w wyborach, obywatele kształtują przyszłość swoich wspólnot. Są one esencją lokalnej demokracji, umożliwiając mieszkańcom realny wpływ na decyzje dotyczące ich najbliższego otoczenia.
Głosowanie
Głosowanie jest nie tylko prawem, ale także przywilejem. Wybory samorządowe są nie tylko testem dla lokalnych władz, ale również wyrazem dojrzałości demokratycznej społeczeństwa.
Czynne prawo wyborcze przysługuje obywatelom polskim, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończyli 18 lat.
Głosowanie w wyborach samorządowych jest możliwe tylko na terenie kraju – musisz zamieszkiwać na danym obszarze.
UWAGA: głosować może także osoba obywatel Unii Europejskiej, który nie obywatelem Polskim, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Warunkiem jest, ujęcie w stałym rejestrze wyborców prowadzonym przez gminę.
Miejsce, w którym można oddać głos, jest zazwyczaj określone na podstawie adresu zamieszkania.
Kandydowanie
Bierne prawo wyborcze (prawo wybieralności) w wyborach samorządowych przysługuje osobie, która najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat.
Dodatkowo, jeśli:
- chcesz zostać radnym gminy – musisz stale zamieszkiwać obszar tej gminy. Możesz być obywatelom UE niebędącym obywatelami polskimi i obywatelom Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
- chcesz kandydować do rady powiatu lub sejmiku województwa – musisz mieć 18 lat, obywatelstwo polskie oraz mieszkać na terytorium danego powiatu / województwa.
- chcesz zostać wójtem / burmistrzem / prezydentem – granica wieku jest wyższa. Wynosi 25 lat. W tym przypadku nie ma obowiązku zamieszkiwania na stałe na terytorium gminy, w której się kandyduje. Tu również kandydować może jedynie obywatel polski.
Praca przy wyborach
Po zamknięciu lokali wyborczych rozpoczyna się liczenie głosów. Często, do późnych godzin nocnych lub porannych. Za udział w tym procesie, przysługuje wynagrodzenie.
Członek, mąż zaufania, obserwator
Członkiem komisji wyborczej może być osoba posiadająca prawo wybierania (bierne prawo wyborcze), przy czym, nie może to być kandydat. Prawo zgłaszania kandydatów na członków komisji ma pełnomocnik komitetu wyborczego.
Ważna data: 8 marca 2024 r. – termin na zgłaszanie komisarzom wyborczym kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych.
Prawo dopuszcza takżę obserwację pracy komisji wyborczej na każdym etapie wyborów, a zwłaszcza prowadzenia głosowania i liczenia głosów. Taka osoba to mąż zaufania, albo obserwator społeczny. Mężowie zaufania wyznaczani są przez komitety wyborcze (ściślej – przez pełnomocników wyborczych), zaś obserwatorzy społeczni przez organizacje społeczne, a do ich „celów statutowych należy troska o demokrację, prawa obywatelskie i rozwój społeczeństwa obywatelskiego”
Zarobki w komisjach 2024
Wysokość zryczałtowanej diety reguluje stosowna uchwała Państwowej Komisji Wyborczej. W wyborach samorządowych 2024, stawki diet w komisjach obwodowych będą o 100 zł wyższe niż w ostatnich wyborach parlamentarnych.
- 900 zł – dla przewodniczących obwodowych komisji wyborczych,
- 800 zł – dla zastępców przewodniczących obwodowych komisji wyborczych,
- 700 zł – dla członków obwodowych komisji wyborczych.
- 280 zł – dla męża zaufania, któr obserwował głosowanie przez co najmniej 5 godzin.
Poświętne 2024 – poradnik wyborcy
Wybory samorządowe będą:
- 7 kwietnia 2024 r.
Głosowanie będzie odbywało się w godzinach: 7.00 – 21.00.
Wybieramy:
- nowego wójta
- radnych gminy – 15 osób
- radnych powiatowych
- radnych województwa mazowieckiego
Gdzie głosować
Zależnie od Twojej miejscowości:
| Choiny | Szkoła w Poświętnem (świetlica – parter) |
| Cygów | Szkoła w Poświętnem (świetlica – parter) |
| Czubajowizna | Szkoła w Poświętnem (świetlica – parter) |
| Dąbrowica | Szkoła w Poświętnem (świetlica – parter) |
| Helenów | Szkoła w Poświętnem (łącznik przy Sali gim.) |
| Jadwiniew | Szkoła w Poświętnem (łącznik przy Sali gim.) |
| Józefin | Szkoła w Poświętnem (świetlica – parter) |
| Kielczykowizna | Szkoła w Poświętnem (sala gimnastyczna) |
| Kolno | Szkoła w Poświętnem (sala gimnastyczna) |
| Krubki-Górki | Szkoła w Zabrańcu |
| Laskowizna | Szkoła w Poświętnem (świetlica – parter) |
| Małków | Szkoła w Zabrańcu |
| Międzyleś | Szkoła w Międzylesiu |
| Międzypole | Szkoła w Poświętnem (świetlica – parter) |
| Nadbiel | Szkoła w Nowych Ręczajach |
| Nowe Ręczaje | Szkoła w Nowych Ręczajach |
| Nowy Cygów | Szkoła w Poświętnem (świetlica – parter) |
| Ostrowik | Szkoła w Zabrańcu |
| Poświętne | Szkoła w Poświętnem (łącznik przy Sali gim.) |
| Ręczaje Polskie | Szkoła w Nowych Ręczajach |
| Rojków | Szkoła w Poświętnem (łącznik przy Sali gim.) |
| Stróżki | Szkoła w Turzu |
| Trzcinka | Szkoła w Zabrańcu |
| Turze | Szkoła w Turzu |
| Wola Cygowska | Szkoła w Poświętnem (łącznik przy Sali gim.) |
| Wola Ręczajska | Szkoła w Poświętnem (sala gimnastyczna) |
| Wólka Dąbrowicka | Szkoła w Poświętnem (świetlica – parter) |
| Zabraniec | Szkoła w Zabrańcu |
Zanim udasz się do urny, warto poznać sylwetki osób, na które możesz głosować. To trochę taka praca domowa, którą jako wyborcy powinniśmy odrobić.
Wybory Radnych Gminy Poświętne
Rada Gminy Poświętne liczy 15 osób.
Gmina jest podzielona na 15 okręgów wyborczych:
| Nr 1 | Międzypole, Międzyleś od nr 1 do nr 37A |
| Nr 2 | Międzyleś od nr 38 do końca miejscowości |
| Nr 3 | Wólka Dąbrowicka |
| Nr 4 | Cygów, Nowy Cygów |
| Nr 5 | Choiny, Czubajowizna |
| Nr 6 | Dąbrowica, Laskowizna, Józefin |
| Nr 7 | Poświętne |
| Nr 8 | Turze, Stróżki |
| Nr 9 | Jadwiniew, Rojków |
| Nr 10 | Wola Cygowska, Helenów |
| Nr 11 | Kolno, Kielczykowizna, Wola Ręczajska |
| Nr 12 | Nowe Ręczaje |
| Nr 13 | Ręczaje Polskie, Nadbiel |
| Nr 14 | Krubki-Górki, Małków, Trzcinka |
| Nr 15 | Ostrowik, Zabraniec |
Uchwała Rady Gminy Poświętne w sprawie podziału gminy Poświętne na stałe okręgi wyborcze https://poswietne.bip-e.pl/pos/wybory/3960,Uchwala-Rady-Gminy-Poswietne-w-sprawie-podzialu-gminy-Poswietne-na-stale-okregi-.html
Kandydaci do Rady Gminy Poświętne
Po 4 marca więcej informacji.
Listy kandydatów na radnych zgłasza się do właściwej gminnej komisji wyborczej nie później niż do godz. 16.00 w dniu 4 marca 2024 r.
O wyborze na radnego rozstrzyga liczba ważnie oddanych głosów na poszczególnych kandydatów. Wybrana zostaje osoba z największą liczbą głosów.
Wybory Wójta Poświętnego
Są to wybory bezpośrednie. Wygrywa kandydat na wójta, który zdobył najwięcej głosów. Jeśli żaden z kandydatów nie zdobył powyżej 50% głosów, odbędzie się druga tura.
Po 14 marca więcej informacji.
Tego dnia, do godz. 16.00, można zgłaszać kandydatów na wójta.
Pamiętaj również
- Jeśli masz wątpliwości, to upewnij się, że jesteś wpisany do spisu wyborców – skontaktuj się z urzędem gminy.
- W dniu wyborów weź ze sobą dokument tożsamości ze zdjęciem (dowód osobisty, paszport).
- Do dnia 25 marca 2024 r. możesz zgłosić:
- zamiar głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych, w tym za pomocą nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a, oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat,
- zamiaru skorzystania z prawa do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego lub bezpłatnego transportu powrotnego przez wyborców niepełnosprawnych oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, w gminie, w której w dniu wyborów nie funkcjonuje gminny przewóz pasażerski.
- Do dnia 29 marca 2024 r. możesz złożyć wniosek:
- o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania przez wyborców niepełnosprawnych oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat.
- W lokalu wyborczym otrzymasz karty do głosowania. Oddaj głos, zaznaczając odpowiednie pole obok nazwiska wybranego kandydata. Aby Twój głos był ważny, postępuj zgodnie z instrukcjami dostępnymi w lokalu wyborczym.
- Głosowanie jest tajne. Nie musisz nikomu ujawniać, na kogo głosowałeś.
Podsumowanie
Wybory samorządowe odbędą się w niedzielę 7 kwietnia. Głosowanie odbywa się w godzinach: 7.00–21.00.
Druga tura wyborów bezpośrednich wójtów, burmistrzów, prezydentów miast – 21 kwietnia.