Kapliczki i krzyże przydrożne to temat bliski każdemu z nas. Każdy z nas widzi je w pobliżu domu, mija codziennie w drodze do pracy, zna tych, którzy przed laty te krzyże i kapliczki wznosili. Niektórzy z nas mają takie obiekty małej architektury sakralnej na swoich posesjach, stawiane w intencji dziękczynnej lub błagalnej. Na terenie gminy Poświętne jest ponad 100 kapliczek, figur i krzyży. Najstarsze z nich sięgają początków ubiegłego wieku, np. dwuramienny krzyż żelazny w Kolnie z 1906 r., rok młodszy krzyż żelazny w Nowym Cygowie, czy krzyż żelazny w Choinach z 1928 r. Zachowała się również tabliczka z nieistniejącego już drewnianego krzyża w Międzylesiu, datowana na 1894 r. Jednak data powstania większości obiektów nie jest znana, zatarły się i litery na kamiennych cokołach, i pamięć ludzka. Nie sposób ustalić, kto i w jakiej intencji ufundował dany obiekt.
Kapliczki i krzyże w gminie Poświętne są zadbane. Nawet te odległe od domostw, ustawione na polach czy pochowane w leśnych zakątkach ozdobione są kolorowymi wstążeczkami, kwiatkami, często palą się przy nich znicze. Zachował się też piękny zwyczaj odprawiania przy krzyżach i kapliczkach nabożeństwa majowych i czerwcowych oraz odmawiania różańca w październiku. Te drewniane ławeczki ustawione w pobliżu to nie jest ozdoba, one są naprawdę potrzebne.
Zaczynam dzisiaj prezentować te kapliczki i krzyże, które udało się do tej pory zlokalizować i opisać. Jeśli ktoś ma wiedzę o jakimś obiekcie, zna nazwisko fundatora, okoliczności i datę powstania, bardzo proszę o kontakt. Już teraz o większości krzyży i kapliczek niewiele wiadomo, jeśli w porę nie uda nam się utrwalić informacji, nigdy już tego nie odtworzymy. To już ostatni dzwonek, żeby historię naszych gminnych krzyży i kapliczek przechować dla przyszłych pokoleń.
Sławomir Rosłon tel 607 775929
email. slawek@slawekroslon.pl
Na początek obiekty małej architektury sakralnej z 5 miejscowości (alfabetycznie):
Choiny
W Choinach jest 5 obiektów: 2 krzyże żelazne, kapliczka, latarnia na prywatnej posesji i kapliczka nadrzewna, prawdziwy rarytas, jedyna chyba w całej gminie. Zawieszona na przydrożnym drzewie, drewniana, skrzynkowa kapliczka, z graficzną reprodukcją przedstawiającą Jezusa Miłosiernego. Nie wiadomo, kto i w jakiej intencji zawiesił tę kapliczkę na drzewie.
Na uwagę zasługuje żelazny krzyż na wielopiętrowym, zwężającym się ku górze kamiennym cokole. Krzyż jest kowalskiej roboty, ma promienie wokół figury i ażurowe zdobienia. Na cokole od frontu napis: „BOŻE BŁOGOSŁAW NAM 1928”, reszta napisu nieczytelna. Niestety, nie jest znana historia tego obiektu.
Ciekawa pod względem architektonicznym jest także kapliczka przy głównej drodze w Choinach. Murowana z czerwonej cegły z uskokowym (jedyny taki dach w naszej gminie) dachem czterospadowym. We wnęce zamkniętej szkłem witrażowym jest figura Najświętszej Maryi Panny. Kapliczka jest dość nowa, poszukujemy jej fundatora, żeby poznać okoliczności powstania.
[vls_gf_album id=”133″]
[separator type=’normal’ normal_full_width=” pattern_full_width=” color=” thickness=” up=” down=”]
Cygów
W Cygowie są trzy obiekty małej architektury sakralnej: krzyż żelazny, krzyż drewniany oraz, jeden a najstarszych w gminie, krzyż pochodzący z 1916 r. Krzyż przy drodze do Nowego Cygowa jest żelazny, promienisty, ramiona są zakończone gałkami i ozdobione ażurowymi ornamentami. Figura Chrystusa jest osłonięta blaszanym daszkiem. Na kamiennym cokole napis: „JEZU ZMIŁUJ SIĘ NADNAMI 1916 R”. Ktoś się tym miejscem opiekuje. Może opiekun krzyża zna również okoliczności jego powstania: kto był fundatorem i w jakiej intencji postawił ten krzyż?
[vls_gf_album id=”145″]
[separator type=’normal’ normal_full_width=” pattern_full_width=” color=” thickness=” up=” down=”]
Czubajowizna
W Czubajowiźnie zlokalizowano trzy krzyże drewniane: przy budynku starej szkoły z 1999 r., kolejny z 1996 r. oraz krzyż na skrzyżowaniu dróg Ręczaje – Choiny z 2007 r. Jest także kapliczka w typie przeszklonej latarni z figurą Najświętszej Maryi Panny, wybudowana na prywatnej posesji w intencji dziękczynnej.
[vls_gf_album id=”127″]
[separator type=’normal’ normal_full_width=” pattern_full_width=” color=” thickness=” up=” down=”]
Dąbrowica
W Dąbrowicy są dwa krzyże żelazne z 1991 r. oraz piękna kapliczka piętrowa, murowana, otynkowana, wnękowa z dachem czterospadowym z czerwonej blachodachówki, zwieńczonym krzyżem. W zamkniętej szybą wnęce figura Najświętszej Maryi Panny oraz obrazek św. Jana Pawła II. Nad wnęką obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa. Obok kapliczki stoi żelazny krzyż, ażurowy, kowalskiej roboty. Kapliczka jest zadbana, stoi pośrodku miejscowości, przy głównej drodze, prosimy o kontakt osoby, które znają jej przeszłość bądź się nią opiekują.
[vls_gf_album id=”146″]
[separator type=’normal’ normal_full_width=” pattern_full_width=” color=” thickness=” up=” down=”]
Helenów
W Helenowie są dwa żelazne krzyże, jeden współczesny, za to drugi… Z pewnością ma kilkadziesiąt lat, wyróżnia się ozdobnym krzyżem kowalskiej roboty, z ażurowymi zdobieniami, ustawionym na murowanym cokole z wnęką. Ogrodzony żelaznym płotkiem, obok stoi ławeczka. Tak samo jak w przypadku poprzednich obiektów, bardzo chcielibyśmy poznać historię tego krzyża.
[vls_gf_album id=”147″]